Riyad ve Abu Dabi’den ‘Türk denge stratejisi’
Emre ERGÜL
Aralık 2022… Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Riyad’ı ziyaret ederek Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Salman ile görüştü. Petrolün ABD doları yerine Çin yuanı cinsinden satışına ilişkin tartışmalar alevlendi. Haziran 2023…
Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da düzenlenen Ukrayna toplantısında Fransa, Suudi Arabistan’dan barış için daha fazla inisiyatif almasını istedi. Ve geçen ay… Cidde’de düzenlenen Ukrayna zirvesine dünyanın dört bir yanından yetkililer katıldı. 38 yaşındaki Suudi Arabistan Veliaht Prensi’nin küresel siyaseti etkileyen bu girişimleri, ABD ile Çin arasındaki büyük ekonomik savaşın tam ortasında gerçekleşti.
Financial Times gazetesine göre yaşananlar “orta güçlerin yükselişinin” kanıtıdır. Ve Ortadoğu’daki bu “orta güçler”in başında Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri bulunuyor. Bin Salman ve BAE Devlet Lideri Pir Muhammed bin Zayed bin Sultan en-Nehyan, ABD’nin “Ya benimlesin ya da bana karşısın” tehditlerine artık kulak vermiyor.
Uluslararası Stratejik Enstitü Bölgesel Güvenlik Şefi Emile Hokayem şöyle diyor: “Suudi Arabistan ve BAE, değişen bu dünya düzeninde risklerden çok fırsatlar görüyor ve ortaya çıkan çok kutuplu dünyanın kutupları haline gelebilecek politika ve araçlara sahip olduklarını düşünüyorlar Bekleyebileceği süre bitti.
Üst düzey bir Emirlik yetkilisi de ABD’ye olan mesafeyi “yeni pazarların tanınmasına” bağlıyor: “Yerleşik pazarlarla bağlarımız sarsılmaz. Ama aynı zamanda önümüzdeki 10-20 yıla makro açıdan baktığımızda yeni büyüme nereden geliyor? Asya’daki büyük pazarlardan, bir kısmı Güney’den geliyor. Amerika kıtasından ve potansiyel olarak bazı Afrika pazarlarından geliyor.” FT’ye konuşan Çinli bir yetkili de Pekin-Körfez dostluğunu “gelişen dünya” modeli olarak tanımladı: “Körfez ve Çin, Orta Doğu’da egemenlik haklarına saygı duyan ve belirli güçlerin hegemonyasına direnen daha adil, çok taraflı bir düzenin inşasına yardımcı olabilir.” “
BAE Şeyh’in danışmanı Anwar Gargash şunları söyledi: “Amerika’nın ekonomik, askeri veya siyasi gücünün bugün veya önümüzdeki 10 yılda son 10 yılda olduğundan daha az güçlü olacağını düşünmüyorum. Anlamaya çalıştığımız şey onun bölgeye ve BAE’ye olan bağlılığının ne olduğudur. Herkesle köprü kurmak istiyoruz” diyerek ABD dışındaki pazarlarla da masaya oturacaklarının sinyalini verdi. ABD’nin eski Lübnan Büyükelçisi Jeffrey D. Feltman, iki ülkenin de Türkiye’nin taktiğini takip ettiğine dikkat çekti: “Hem Riyad hem de Abu Dabi, tıpkı Türkiye gibi ABD ile Çin arasında tercih yapmak zorunda kalmak istemiyor.
Ukrayna Savaşı’nda taraf seçmek zorunda kalmak istemiyorlar… Aslında, tıpkı ABD’nin Soğuk Savaş sırasında Çin ve Sovyetlerin birbirine hakim olmasından keyif alması gibi, seçim yapmamanın da bazı yararları var.”
Rus petrolünde tavan fiyat askıya alındı
G7 üyeleri ve müttefikleri, küresel ham petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle Rus ham petrolünün fiyatının limitin üzerinde işlem görmesine rağmen, fiyat sonu ile ilgili düzenli incelemeyi rafa kaldırdı.
G7 ülkeleri, AB ve Avustralya ile birlikte geçtiğimiz Aralık ayında Rus petrolüne tavan fiyat sistemini uygulamaya koymuş, ardından Şubat ayından itibaren akaryakıtta tavan fiyat sistemini uygulamaya koymuştu. Başlangıçta AB ülkeleri tavan fiyatını her iki ayda bir gözden geçirmeyi ve gerekirse ayarlama yapmayı kabul etti. Ancak G7, Mart ayından bu yana üst limiti gözden geçirmedi ve G7 politikalarına aşina kaynaklara göre kümenin fiyat tavanını belirlemeye yönelik acil bir planı yok.
Kaynaklar, “Haziran veya Temmuz aylarında bir inceleme yapmak veya en azından bunun hakkında konuşmak için bazı tartışmalar oldu, ancak bu hiçbir zaman resmi olarak gerçekleşmedi” dedi; ABD ve G7 üyeleri değişiklikleri revize etmeye istekliyken, bazı AB ülkeleri istekliydi. İncelemek için. Bunu yapmak için pek iştahlarının olmadığını söylediler. Ay sonunda yapılacak BM Genel Konsey oturumlarında üst sınır görüşmeleri için resmi olmayan bir platform oluşturulabileceği de belirtildi.
